FORUM

Merhaba Yelkovan da yazdım burada da belirtmek isterim.Allı turna yani Grus grus bizim tescilli allı turnamız...tescili Anadolu kültürü...Atatürk ün de dediği gibi ''Türkiye Cumhuriyetinin temeli kültürdür'' ve bizler bu kültürü koruyarak ileriye taşımalıyız diye düşünüyorum.Falmingo'nun kültürümüzde Turna gibi bir yeri yok ama tabiki bizim kuşumuz....ama Turna türkülerde söylencelerde var...semah içinde Turna semahı var ama zeybek oyununda da turna dansının belirleyici olduğunu da bunu araştırmış birinden öğrenmiş bulunuyorum...dolayısı ile artık bu yanlışı ortadan kaldırmak boynumuzun borcu...sevgili fotoğrafçı arkadaşlarımız buna dikkat ederlerse;Türkiye kuş listesine katkılarınız yadsınamaz ama hataları da ortadan kaldırmak lazım...söz uçar yazı kalır:)Sevdiklerinize iyi bakın ve onları koruyun,bol kuşlu günler herkese:)

İlahi, kişi kendi gibi bilir karşıdakini, cevallenen yok :) Yüzümüzü, sesimizi görmeden yazıdan fala bakmışsın gibi hissettim. Sanırım kapatmak istenilmiyor konu, hala devam ettiğine göre :) Sen kapatmak istiyorsan yeni bir forum açılır bu konuda, gene devam edilebilinir. :) Sadece sevdiklerimize değil sevmediklerimize de iyi davranılması umuduyla, Dilek

Merhaba taaa 2018 de yazılmış bir forum yeniden canlanmış.Evet Ferdi Akarsu'nun bu çalışmasını okumuştum.Tabi ki Trakuş'un bilimsel bir disiplinde hop ben şu ismi böyle istiyorum ısrarı veya belirleyicisi olması söz konusu olmaz.Sadece yazdım ve kendi adıma hala bu konuda ısrarcıyım.Artık bu konuyu kapatın isterseniz.....herkes istediğini desin,bunun üstüne bu kadar cevvallenmeye gerek yok.Ferdi'nin araştırması zaten bir çok konuya da cevap olmuş...kuşla kalın ama sadece fotoğraf çekip yayınlamak olmasın derdiniz doğrunun ve olması gerekenin yanında, olmaması gerekenin de karşısında durmanız umudu ile.Gelecekte böyle giderse güvercin fotoğraflamak içinde yurt dışına gitmek zorunda kalabilirsiniz.

Yayın: Turna Araştırması Çoğumuz biliyordur Ferdi Akarsu'nun yazarı olduğu yayını ancak yeni olanlar olabilir diye paylaştım. Gene Ufuk Özdağ'da burada Çeviri Editörüymüş. "Biyo-kültürel Açıdan Turna Araştırması" https://www.dogadernegi.org/wp-content/uploads/2015/09/Turna-Raporu_doga-dernegi_2013.pdf Mutlu, sağlıklı yıllar, Dilek

güzel bir eser, keyifle okudum. şöyle bir bölüm var sayfa 232-233 Şimdi varlıkları hemen her kültürde efsanelere ve mitlere konu olmuş bu güzel kuşları biraz detaylı olarak anlatmak istiyorum. Öncelikle turna isminin Anadolu’da tek başına ya da “allı turna” ve “telli turna” olarak kullanıldığını belirtelim. Allı turna aslında tamamen farklı bir tür olan flamingo (Phonicopterus ruber) için kullanılır. Bu türe Trakya civarında “Balkan Kazı” dense de esasen bu turna değildir, başka bir su kuşudur. Türk halkının, at binmekten ve doğadan uzaklaştıkça, sadece uzaktan siluetlerini benzettiği bu kuşlara belki de gereksiz teşbih özentisiyle “turna” demeye ne zaman başladığı, edebi kaynaklar incelenerek belgelenmelidir diye düşünüyorum. Bir tahmin olarak, allı turna tabirinin Selçuklu döneminde değil de Osmanlının son döneminde ortaya çıkmış olabileceğini öngörüyorum. Yaşam tarzındaki değişiklikler, yüzeysel benzetmelere yol açmış olabilir kanaatindeyim. Buna karşın telli turna tüm kültürlerde âdeta en efsanevi kuş olarak karşımıza çıkıyor. Haydi bir göz atalım...

Ülkemizde görülen çok az kuş türü hakkında bu tarz çok disiplinli bir çalışma ortaya konulmuş olmalı, belki de tek örnek. Her sayfasını ayrı bir keyifle okudum, beslendim diyebilirim. 2020 Ocak ayında ilk çıktığında Trakus Haber de müjdesi verilmişti bu güzel eserin. Ülkemizdeki turna türleri hakkında derinlemesine bilgi veren bu harika çalışmanın gözden uzak kalmaması, tür hakkında bilgi derlenen forum sayfasında da yer alması için tekrar paylaşıyorum. Kitabın tamamının Hacettepe Üniversitesi, Toprak Etiği Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından pdf olarak yayınlanmış olmasıysa ayrı bir şans, aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz... http://www.topraketigi.hacettepe.edu.tr/ANADOLUTURNALARIANATOLIANCRANES.pdf

tanımlamadan anladığınız doğrudur.Normal Turna allı turna o belirtilen görüntüsünden dolayı diğer turna ise telli...Bu konu netleşti artık diye düşünüyorum...

O kadar genç takipçi var mı süper 👏

Çok teşekkürler Hasan Samur bey, düzelttim diğer paylaşımımda. Bu isim işi karışık sanırım. Yöresel adlar bilmediğim bir konu. Allı turna konusu geçmiyor bu makalelerde ama ilginç geldiği için paylaşıyorum. Mesela Karatavuk’un Yöresel İsimleri (Makalenin bağlantısı ) : http://dergipark.gov.tr/download/article-file/59818 Bu makalede Zeynel Hoca karatavuğun 56 yöresel ismi tespit etmiş.(Zeynel Arslangündoğdu, 2011) Türkçe Kuş İsimlendirilmesinde Yabancı Dil Etkilerinin Değerlendirilmesi makalesi ise Zeynel Arslangündoğdu, Ergün Bacak tarafından 2015’te yazılmış. http://dergipark.gov.tr/ejatd/issue/5154/70158 dg

Selim Somçağ Türkiye Kuşları adlı kitabında “Turna” bölümünde bu konuya biraz değinmiş. 140. sayfadan alıntılıyorum. “Türkülerde turnaya bazen allı turna dendiği gibi, bazen de telli turna denir. Hatta aynı türküde turnaya hem allı turna, hem de telli turna dendiği de olur. Turnanın alının başının tepesindeki parlak kırmızı tüyler olduğunu söyledik; peki teli nerede? Teli yok. Başının tepesindeki alı olmayıp da teli olan ise asıl turnanın akrabası olan başka bir kuş türü: telli turna. Telli turna vücut yapısı olarak turnaya çok benzer, yalnız daha küçüktür.” Diye devam ediyor. Yani turnanın başındaki kırmızılık ona allı turna denmesine neden olmuş diyor. Ben bunu çıkarıyorum.

Mehmet Ali Bey çok çok teşekkürler zeybek dansı bilgileri için. Bir kaynak daha: “Ellerini kuş kanadı gibi havaya kaldırarak yaptıkları zeybek dansında kartalı örnek aldılar” diye okuduğumda Türkiye’nin Endemik Bitkileri kitabında şaşırmıştım. Siz de burada yazınca Ege’deki zeybek dansı kafamda netleşti. Diğer yöreler turnadan esinleşmiştir belki
Türkiye’nin Endemik Bitkileri kitabının üç yazarı var: Hasan Torak, Prof. Dr. Mecit Vural, Prof.Dr.Zeki Aytaç . Hasan beyin bunu yazdığını tahmin ediyorum. Çünkü halkla sürekli birbir araştırmalar yapıp bitki-kültür ilişkileri hakkında harika makale ve kitaplar çıkarır. Kendisine ve araştırmalarına çok güvenirim; birbir gördüm halkla ilişkilerini. Selamlar, Dilek

Teşekkür ederim. Okuyacağım.

Mehmet Bey tekrar merhaba ilk etapta bu çalışmaya bakabilrisiniz... Doğa Derneği desteği ile Ferdi Akarsu tarafından yapılmış bir çalışma https://docplayer.biz.tr/2677022-Turna-biyo-kulturel-acidan-arastirmasi-doga-dernegi-grus-grus-yazan-ferdi-akarsu.html

Mehmet Bey merhaba, evet internet yalan yanlış bilgi dolu bu doğru...sadece şunu söyleyeyim Turna yükseklerin kuşu dansı etkilemiş olması doğru heybet için yaptığınız tanımı ve kaynağı bilmiyorum...bu da olabilir....ama dansın ayak hareketlerinin Turna dansı ile bire bir uyduğu tanımlanıyor...zaten bilimsel türkçe adının allı turna olsun diye bir ısrar yok benim yazdıklarımda sadece Flamingo allı turna değil, Allı Turna o bizim bildiğimiz turna diyorum o kadar...grus grus yine turna...emin olun bunun için bir bilirkişi çalışmasını paylaşacağım ama biraz ilerde...haber bekleyiniz...sevdiklerinize iyi bakın ve onları koruyun,bol kuşlu günler dilerim:)

Canan Hanım merhaba. Turna, allı turna, flamingo kuşlarının isimlerinin birbirine karıştırılmış olup olmadığını açıkçası bilmiyorum. İnternette konuyla ilgili pek çok bilgi var ancak internet aynı zamanda pek çok yanlış bilginin de kontrolsüzce yayılabildiği bir yer. Bu nedenle konunun uzmanı olan birileri çıkıp kaynak göstererek burada bir açıklama yaparsa sanırım bu konu da açıklığa kavuşmuş olur. Benim asıl değinmek istediğim konu turna-allıturna-flamingo konusunu dile getirirken değindiğiniz “zeybek dansında turna dansının belirleyici olduğu yönündeki” ifadeniz. Aydın’da yaşayan, efelik kültürünü çok seven, yıllardır bu folklorik dansları her fırsatta izleyen biri olarak açıkçası bunun hiç de böyle olduğunu zannetmiyorum. Efe dediğimiz kişi özetle grubun başı olan “kabadayı”, türlü sebeplerle başkaldırıp dağa çıkmış biridir. Yanında silahlı adamları olan Zeybekler bulunur. Bir de Kızanları yani çömezler vardır. Dansı izleyen herkes bilir ki bu adamlar cepkenlerinin üzerine dans sırasındaki heybetlerini arttırmak için camadan yada kartal kanadı (Aydın’da buna kapaklı da denir) denen bir kostüm giyerler. Bu parça, kesim ve kullanım bakımından cepkenden ayrılır. Cepken gibi kolları olmamasına karşın boşta sallanan kol yada kanat görünümlü iki parçası vardır. Daha önce de dediğim gibi camadanın omuz başından sarkan hemen hemen kol uzunluğundaki iki parçasının tek amacı zeybeğin daha heybetli görünmesini sağlamaktır. Dans sırasında zeybeğin kollarını kaldırarak ve camadanın daha fazla ortaya çıkmasını sağlayarak gerçekleştirdiği ritüeller asla ve asla turna gibi naif ve zayıf bir hayvanın dansını akla getirmez getiremez. Bu hareket açık seçik tüm heybetiyle güç timsali olan kartala bir öykünmedir. Dolayısıyla zeybek dansında belirleyici olan kuş kanımca turna değil kartaldır. Eğer bunun böyle olmadığını düşünenler varsa onlara tavsiyem bu dansı bir kez olsun ehlinden canlı olarak izlemeleri. Sağlıcakla kalın.

Çocukların gençlerin takip etmesi çok hoş böylece yanlış bir algıyı ortadan kaldırmış oluruz....Bir sorun yok bunda Türkülerdeki söylencelerdeki allı turna bizim turna haliyle...bizim flaman da flaman...yöresel bir kaç söylemi ancak belirterek tanımlarsınız ama gerçekten söylence ve türkülerdeki tabiki bizim turna...ben yadsımıyorum ki diğer kuşu ve bölgesel yöresel bir kaç tanımı...örnek vermiştim ya size rize de karatavuk için karakuş alakarga için çeğart derler diye ...bilgi sadece bir kişinin söylediği belirttiği doğrudur diyemiyeceğimiz kadar çok bileşenli...topraklardan gelip geçen herşey ve herkes birşey bırakmış...burada oluşan da buranın kültür birikiminde havuzunda kalmış...turna yine turna arkadaşlar sadece flamingo'ya sürekli allı turna demekten vazgeçmeli ya da vazgeçemiyoruz diyorsanız bölgesel olarak öyle dendiğini belirtin ki ben bilmiyorum bunu da...illa her flamingo altına allı turna diye ısrarla belirtmeyin derim ben...çocuklar gençlerde allı turna denen kuşun turna olduğunu bilsinler....sevdiklerinizi koruyun ve onlara iyi bakın, bol kuşlu günler herkese

Dilek Hanım ilgi ve takdiriniz için ben teşekkür ederim... Öğrenci arkadaşlar için bir küçük katkı daha yapmak isterim. Muhtemelen biliyorlardır (çünkü internette onlarla aşık atamayız) ama www.greenhumour.com adlı bir site var, çizgi karakterlerle doğayı yaban hayatını anlatıyor. İlgili genç arkadaşlara öneririm. O sitenin Hindistan'ın turnaları ile ilgili sayfası da çok hoş... http://www.greenhumour.com/2014/12/cranes-of-india.html Selam ile..

Tuğrul Bey, Vakit ayırıp bilgilerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederim. Yeni bilgileri öğrendim sayenizde. TRAKUŞ'u takip eden ortaokul ve lise öğrencileri var, en azından benim ilçemden var :) Olar için de güzel bilgiler diye düşünüyorum. Selamlar, DIlek

Mehmet Ali Bey, "Rebetiko - rembitiko (Zeibekiko'da deniyor sanırım) Anadolu'da yaşayanların mübadele ile Yunanistan'a gittiklerinde götürmüşlerdir" diye öğretmişti dansını öğreten hocam. İnternette de hep böyle geçer. Bizim Türk Sanat Müziği dediğimiz bir çok makamda İstanbul fethedildikten sonra şehirdeki kiliselerden (ilahilerin makamı) kültürümüze geçmiştir ya. Yani müzik sınır dinlemiyor değil mi? Tıpkı kuşlar gibi :) Selamlar, Dilek

Canan, Bu bahsettiğini kişi Solmaz Selçuk Hanım mı? dg

Mukadderat...

ne güzel zaten onları yadsımıyoruz ki taa japonya da bile etkili Turna kültür içinde...oradakini de yadsımıyoruz bizdekine de doğru sahip çıkalım istiyoruz sadece....Mehmet Bey ne güzel işte maalesef diyemeyeceğimiz şeklide güzel;doğa da bir yerde sıkışıp kalmış değil ki coğrafya da öyle,koca bir ülkenin bir kesiminde bakısı yeri uygun olduğunda aynı iklim kuşaklarını görebiliyoruz,diyoruz ya ne yersen ne görürsen ne duyarsan o sun...bizi şekillendiren doğamız ve onun bize verdikleri ise benzer kültürleri başka yerlerde de görmek olası ve güzel...ve küçük farklar çeşitlilikler yaratıyor diyebiliriz ve bu farkların içinde ileriye doğruları aktaralım diyoruz...istenilen arzu edilen bu kadar çetrefilli zor birşey değil...Turna yine Turna ama ikincil bilgi yanlış..halk arasında allı turna ve böyle sahip çıkmak...sağlıklar diliyorum:)

Bu topraklarda turna hep vardı ama flamingo da vardı. Acaba günümüzde kısaca turna dediğimiz kuşa allı turna diyen insanlar günümüzde flamingo dediğimiz kuşu geçmişte nasıl adlandırıyorlardı ? Bir de Aydın'da Zeybek olarak bildiğimiz dans Yunanistan da Zeibekiko olarak biliniyor ve orada da çok meşhur. Onlar da bunu kültürlerinin bir parçası olarak sahipleniyorlar. Yani kültür dediğimiz şey o denli yalın tek boyutlu bir kavram değil maalesef.

Merhaba Hüseyin Bey şöyle bir örnek vereyim ben de; Karadeniz'de karatavuk karakuş diye tanımlanır,alakarga çeğart..ama bu başka bir şey...doğru bir tanım yapmak istiyorsak ve doğruyu sahiplenmekse mesele bildiğimiz Turna'yı allı turna,diğerini telli turna olarak bilmek gerekiyor.İleriye yanlış aktarmamak...japon buna kendi kültürü üzerinden sahip çıkıyor da ben neden kendi kültürüm üzerinden doğru olarak sahip çıkmayayım...yöresel adlandırmalar dediğinizde olay çok geniş bir yelpaze oluşturuyor ama bu başka söylencesi var,dansı var..üstüne söylenmiş olan geçmişten gelen bir birikimi var...evet neden fotoğrafçılar üzerinden de konuyu genişlettimin cevabı da burada;adlandırırken flamingo flamingo olsun ama turnanın gerçekte allı turna olduğu bilinsin ama Turna diyoruz neticede...tabiki bilimsel tanımı Turna...flamingo allı turna değil,iki üç kişinin allı turna demesi bunu oradaki kültürde bu deniyora getirmez....karakuş ve çeğart annemin dedesinin de dediği bir isim ama ben bunu genelleştirmiyorum ama Turna da durum şarkılarda türkülerde,söylencelerde ise zeybek'e eğer birebir dansı ile uyuyorsa zeybek turna dansından çıkmışsa adlandırırken ya da o adı başka bir yerde kullanırken özen göstermek lazım diye düşünüyorum, karışıklığı önlemek lazım...bir art niyet yok emin olun sizlere özel bir durumda yok ben bunu her yerde söylüyor ve tanımlıyorum...direk ilgili sizler ve biz kuş gözlemcileriyiz diye düşünüyorum......tekrar edeyim;kuş tanımlama Turna (bilelimki allı turna budur)Flamingo (allı turna değildir)..ayrıca tabiki tüm kuşlar bizim ve evrenin ve kültürümüzün bir parçası,kültürü doğa oluşturuyor bunu biliyoruz...yanlış algıyı ortadan kaldırmak adına bu istek...sağlıklar diliyorum..bol kuşlu günler

Tabii ki size katılıyorum Hüseyin bey...bir ara bayağı endişelendim ,çünkü ben de bir flamingo fotoğrafımı allı turna diye paylaşmıştım ,soğuk terler döktüm.Aslında kapsamlı ironik bir metin yazmıştım ,ama sonra yine bir polemiğe kıvılcım olurum endişesiyle bu kısa açıklamayla iktifa ettim. Detaylı ve tatmin edici satırlarınız için teşekkürler ,selamlar...

Zafer Hocam orasını anladım zaten...Anlamadığım şey bunu Trakus ya da kuş-doğa fotoğrafçıları özelinde neden istediği? Ayrıca da kütürel açıdan genel olarak hepimizden niye böyle birşey talep ettiğidir. Trakus dahilinde biz turnaya turna telli turnaya telli turna flamingoya da flamingo diyoruz değil mi? Anadolu'nun birçok bölgesinde flamingoya "allı turna" denmesinin (ki İç Ege'den öte biraz daha geniş bir alanda bildiğim kadarıyla flamingoya allı turna deniyor) önüne neden geçelim? Ne gerek var? Ve de biz Trakus üyeleri bunu nasıl sağlayacağız? Ve de niye??? Benim bir tarafım doğu Anadolulu bir tarafım Marmara-Egeli, iç Anadolu da büyüdüm eşim İç Anadolu lu şu an Batı Karadeniz de yaşıyorum eee bi de doktorluk nedeniyle görev yaptığım Anadolu şehirlerini düşünürsek yaşadığım coğrafyalarda hiç kimse "aaa bak kızım/oğlum flamingo uçuyor!" demiyo çocuklarına...Çoğu adını bilmiyor ama kültürel olarak bilenler bu kuşa (flamingoya) allı turna diyor. Ben çocuklarıma bu flamingo diyorum. Ama kafam dumanlı iken "Allı turnam ne gezersin havada" diye türkü tuturduğumda soran olursa burada kast edilen kuşun aslında flamingo olduğunu söylüyorum...Daha ne yapayım? Şimdi arazide turna sürüsüne denk geldik diyelim "Bak oğlum bu turna! Allı tuırna de derler!" desem oğlum sorsa "Niye allı turna demişler? alı mor yok ki!" dese ne diyeceğim? "Evlat üzerinde flamingoların aksine hiç AL olmamasından dolayı dedelerimiz allı turna demişler" mi diyeceğim??? Sonra bu efendim bizim kültürümüz özümüz şeklindeki cümleler de bir tuhaf oluyor. Turna ya da güvercin ya a şahin donu tüm bu kuş figürleri neden bu kadar kültürümüz ile içiçe?? Bunlar sadece bizim ya da dedelerimizin icadı şeyler değil. Turnanın kültürümüzdeki izleri Hindistan'a değin uzanır. Bizim turnalar kışın Hindistan da nereye gider bir bakmak lazım. Kuş donu inancı (ki bizde evliya ve enbiya sıklıkla kuş donuna girer) Budizm kökenlidir. Turnanın kutsiyeti ise Hind düşüncesi kökenlidir. Tasavvufu geriye doğru izlersek (Hucviri, Kuşeyri, Kelabazi, Necmeddin Kübra ve diğer üstatlar) turna kutsallığının izlerini Hindistan da bulabiliriz. Kültürler birbirlerinden etkilenir izole bir kültür olamaz, biz de Dünya da diğerlerinen bağımsız yaşamıyoruz...Turna da biziz flamingo da (ki dedelerimiz bu güzeli allı turna olarak tanımış ve bilmiş)... Burada karabakal diyorlar ben de çevrdeki insanlara anlatırken öyle diyorum ama bu kuşu paylaşırken karatavuk diye türü giriyorum, ecnebilere yazarken de tavuk olmadığının altını çizen ismiyle blackbird diye giriyorum İngilizce ismini... Ben türkülerimi söylerken telli turna derken turna, allı turna derken de flamingo hayali geçecek gözümün önünden...Ne yapayım yani bunca ozanı yerinden kaldırıp yeniden mi yazdırayım koca külliyatı? " Allı flamingom bizim ele varırsan" melodi, tını ve prozodi pek oturmuyor Hocam...Sürç-ü lisam ettikse affola...Saygı ile...

Hüseyin hoca merhaba... Allı turna tabiri Anadoluda bildiğimiz normal turna (Grus grus) için kullanılıyor.Ancak iç Ege ve Ege bölgesinde Allı turna denilince Flamingolar kastediliyor. Trakus üyesi ,Çevirmen-Yazar arkadaşımız değerli Dr.Kazım Çapacı da bu tabiri pek sever ve Flamingolar için allı turna tabirini kullanır. Anladığım kadarıyla Canan Hanım bu konuya dikkat çekerek ,flamingolar için ''Allı turna '' tabirinin kullanılmamasını istiyor. Grus grus dışında ''Allı turna'' tabirinin kullanılmasının kültürümüzde ciddi sıkıntılara neden olacağını ,kullanılmaması gerektiğini söylüyor.Selamlar...

Merhaba Canan Hanım, ben ne yazık ki bizden ne talep ya da rica ettiğinizi anlamadım? Tescilli allı turnamız ne anlama geliyor? Folklorumuzda allı turna diye geçen kuşu normal turna ile mi değiştrirdik? Ya da biz bu konuda nasıl ve hangi yöntemlerle katkıda bulunacağız? Kafam karıştı gerçekten. Sanırım bizlere konuyu biraz daha açıklamanız gerekecek. Selam ile...